How to safeguard from QR code scam : नवी दिल्ली : सावधगिरी बाळगली नाही तर सायबर क्राईमला (Cyber Crime)बळी पडणे खूप सोपे आहे. फसवणूक करणारे संशयित लोकांना फसवण्यासाठी नवीन युक्ती वापरत असतात. फ्रॉड (Fraud) करणारे आता नवीन पद्धत क्युआर कोडचा (QR codes)वापर करून फसवणूक करत आहेत. पेमेंट करण्यासाठी पेटीएम (Paytm) आणि भीम (BHIM)सारख्या अॅप्सच्या रोजच्या वापरामुळे QR कोडद्वारे पेमेंट करण्याची पद्धत आता सर्वदूर प्रचलित आणि सामान्य झाली आहे. डिजिटल पेमेंटने जीवन सोपे केले आहे. मात्र त्यामुळे फसवणूक करणाऱ्यांसाठी सायबर गुन्हे देखील सोपे केले आहेत. QR कोड स्कॅन केल्याने केवळ एखाद्याच्या खात्यातून पैसे डेबिट केले जाऊ शकतात आणि या प्रक्रियेद्वारे पैसे मिळवण्याचा कोणताही मार्ग नाही. फसवणूक करणारे अनेकदा विविध बहाण्याने ग्राहकांशी संपर्क साधतात आणि ग्राहकांच्या फोनवरील अॅप्सचा वापर करून QR कोड स्कॅन करण्याच्या पद्धतीद्वारे फसवणूक करतात. असे QR कोड स्कॅन करून, ग्राहक नकळत फसवणूक करणाऱ्यांना त्यांच्या खात्यातून पैसे काढण्याची संधी देऊ शकतात. (Beware of QR codes scam, QR codes are not for receiving money)
कोणतेही पेमेंट अॅप वापरून QR कोड स्कॅन करताना सावधगिरी बाळगा. विशिष्ट खात्यात पैसे हस्तांतरित करण्यासाठी QR कोडमध्ये खाते तपशील एम्बेड केलेले असतात. पैसे मिळवण्यासाठी कोणताही QR कोड कधीही स्कॅन करू नका. पैशांच्या पावतीचा समावेश असलेल्या व्यवहारांसाठी बारकोड, QR कोड स्कॅन करणे किंवा मोबाइल बँकिंग पिन (m-PIN), पासवर्ड इत्यादी प्रविष्ट करणे आवश्यक नाही.
फसवणूक करणारा तुम्हाला क्यूआर कोडचा फोटो WhatsApp किंवा इतर कोणत्याही शेअरिंग अॅपवर पाठवतो. तुमच्या बँक खात्यात मोफत रोख बक्षिसे मिळवण्यासाठी मेसेज तुम्हाला कोड स्कॅन करण्यास, रक्कम टाकण्यास आणि तुमचा UPI पिन टाकण्यास सांगेल. फसवणूक करणारे अॅप्स वापरतील जे त्यांना प्री-पॉप्युलेट केलेल्या रकमेसह QR कोड पाठवण्याची परवानगी देतात आणि तुम्हाला फक्त तुमचा UPI पिन टाकण्यास सांगतात. तुम्ही ते करताच, तुमच्या खात्यातून पैसे डेबिट केले जातील. रिसेलर वेबसाइटवर अशा घोटाळ्यांची अनेकदा तक्रार केली जाते. अलीकडेच, दिल्लीचे मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांची मुलगी जुना सोफा विकण्याच्या प्रयत्नात असताना 34,000 रुपयांची फसवणूक झाली होती.
अधिक वाचा : Cheapest Home Loan | कमी व्याजदरात होम लोन हवंय? मग या बँका देतायेत सर्वात कमी व्याजदरात होम लोन
परंतु यामुळे तुम्ही पेमेंट करण्याची ही सोयीस्कर आणि जलद पद्धत वापरण्यापासून परावृत्त होऊ नये. या सापळ्यात अडकण्यापासून बँका त्यांच्या ग्राहकांना वारंवार जागरूक करण्याचा प्रयत्न करतात. नुकतेच स्टेट बँक ऑफ इंडियाने आपल्या ग्राहकांना ट्विट करून इशारा दिला आहे. SBI ने ट्विट केले, "तुम्ही QR कोड स्कॅन केल्यावर तुम्हाला पैसे मिळत नाहीत. तुमच्या बँक खात्यातून 'X' रकमेसाठी डेबिट झाल्याचा संदेश तुम्हाला मिळतो. उद्दिष्ट असल्याशिवाय कोणीही शेअर केलेले #QR कोड स्कॅन करू नका. सावध रहा." बँकेने एक अडीच मिनिटांचा व्हिडिओ देखील शेअर केला आहे ज्यामध्ये QR कोड स्कॅन केल्याने तुमच्या बँक खात्यातून पैसे कसे डेबिट होतील याची परिस्थिती स्पष्ट केली आहे.