Credit Card Charges | क्रेडिट कार्ड सर्वांच्याच आवडीचे, मात्र लक्षात घ्या हे चार्जेस...रिकामा होतो खिसा

क्रेडिट कार्डवरील विविध शुल्क 

Credit Cards | मुंबई: अलीकडच्या काही वर्षांमध्ये सर्वसामान्य लोकांमध्ये लोकप्रिय झालेली एक गोष्ट म्हणजे क्रेडिट कार्ड. इतकेच नव्हे तर क्रेडिट कार्ड हा अलीकडे प्रत्येकाच्याच आयुष्याचा एक भाग झाला आहे. तसे पाहता क्रेडिट कार्ड (Credit Cards)ही अत्यंत उपयुक्त गोष्ट आहे. खिशात पैसे नसतानाही खरेदी करता येते, खर्च करता येतो. क्रेडिट कार्डचे पैसे एक-दीड महिन्याने भरावे लागतात. यामुळे याची लोकप्रियता झपाट्याने वाढली आहे. अलीकडे तर बॅंका किंवा बॅंकेचे कर्मचारी ग्राहकांना फ्री क्रेडिट कार्डची (Free Credit Cards) ऑफर देत असतात. मात्र याचबरोबर क्रेडिट कार्डसोबत अनेक अटी आणि शुल्कदेखील (Charges on Credit Cards) असतात. (Various charges you are paying on credit cards, understand the details)

क्रेडिट कार्डावरील विविध शुल्क आणि तुमचा खिसा

जगात काहीही मोफत मिळत नाही. निरनिराळ्या प्रकारे तुम्हाला त्या सेवेची किंवा वस्तूची किंमत चुकवावीच लागते. अनेक ग्राहक क्रेडिट कार्ड घेताना त्याचे फक्त वार्षिक शुल्कच पाहतात. इतर शुल्कांकडे ते लक्ष देत नाहीत किंवा त्याची माहिती घेत नाहीत. मात्र असे अनेक शुल्क असतात जे क्रेडिट कार्डशी निगडीत असतात आणि ते कधी कापले जातात हे आपल्याला कळतदेखील नाही. बहुतांश ग्राहकदेखील याविषयी अजाण असतात किंवा माहिती घेण्याचा प्रयत्न करत नाहीत. मात्र क्रेडिट कार्ड घेतल्यानंतर हे शुल्क (Charges on Credit Cards)भरावे लागते आणि मग कार्ड घेतल्याचा पश्चाताप होतो किंवा निराशा होते.  अशा परिस्थितीत क्रेडिट कार्डवर आकारल्या जाणाऱ्या विविध शुल्कांविषयी जाणून घेऊया.

क्रेडिट कार्डवर विविध प्रकारे शुल्क आकारण्यात येतात. हे शुल्क किंवा चार्ज कोणकोणते असतात ते जाणून घेऊया-

१. ओव्हर लिमिट फी (over limit fee)
हे शुल्क तुमच्या क्रेडिट कार्डच्या प्रकारावर अवलंबून असते. प्रत्येक क्रेडिट कार्डबरोबर तुम्हाला एक क्रेडिट लिमिट मिळते. त्यापेक्षा अधिक रक्कम खर्च करण्याची सुविधा काही बॅंका देतात तर काही बॅंका देत नाहीत. जर एखाद्या क्रेडिट कार्डधारकाने लिमिटपेक्षा अधिक खर्च केला तर बॅंक त्यावर जबरदस्त व्याज आकारतात. बहुतांश बॅंकांची किमान मर्यादा ५०० रुपये इतकी असते. म्हणजेच किमान ओव्हर लिमिट फी (over limit fee) ही ५०० रुपये असू शकते. ही फी तुमच्या क्रेडिट कार्डचा प्रकार आणि बॅंक यावर अवलंबून असते.

२. कॅश अॅडव्हान्स फी (cash advance fee)
तुमच्या क्रेडिट कार्डच्या मर्यादेचा काही हिस्सा कॅश लिमिटच्या म्हणजे cash advance fee च्या रुपात घेतला जातो. ही रक्कम तुम्ही तुमच्या एटीएममधून काढू शकता. मात्र क्रेडिट कार्डद्वारे कॅश फायदा घेणे किंवा एटीएममधून क्रेडिट कार्डद्वारे कॅश काढणे ही महागडी बाब  आहे. कारण तुम्ही जितकी रक्कम काढता त्याच्या २.५ पटीपर्यत रक्कम तुम्हाला बॅंकेला द्यावी लागू शकते. यात ग्राहकाला कळतदेखील नाही की क्रेडिट कार्डचा वापर करून जसे पैसे काढले तसे व्याज आकारणी सुरू होते. अशा परिस्थितीत व्याजावर सूट मिळत नाही. बहुतांश बॅंका क्रेडिट कार्डचा वापर करून कॅश काढल्यावर १०० रुपयांपासून ते ५०० रुपयांचे शुल्कदेखील वसूल करतात.

३. अॅन्युअल मेंटेनन्स चार्ज (Annual Maintenance Charge)
अॅन्युअल मेंटेनन्स चार्ज हे हिडन किंवा छुपे शुल्क नसते. बॅंका या शुल्कासंदर्भात माहिती देतात. हे शुल्क वर्षातून एकदा वसूल केले जाते. वेगवेगळ्या प्रकारच्या क्रेडिट कार्ड हे शुल्क वेगवेगळे असते. काहीवेळेस बॅंका मोफत अॅन्युअल मेंटेनन्स चार्जची सुविधा देतात. म्हणजेच जॉइनिंग फी किंवा अॅन्युअल फीच्या नावाने कोणतेही शुल्क घेतले जात नाही. अर्थात ही सुविधा काही विशिष्ट कालावधीसाठीच असते.

४. जीएसटी (GST)
क्रेडिट कार्डद्वारे जितके ट्रान्झॅक्शन तुम्ही करता त्यावर जीएसटी कर वसूल केला जातो. त्यामुळेच वस्तू किंवा सामान विकत घेताना त्यावरील कर आणि त्याचे स्लॅब याबद्दलची माहिती घ्या. याचबरोबर जीएसटी अॅन्युअल फी, इंटरेस्ट पेमेंट आणि ईएमआयवर द्यावी लागणारी प्रोसेसिंग फी यावरदेखील १८ टक्के दराने शुल्क वसूल केले जाते.

बातमीची भावकी

Share Market | या बॅंकेचा शेअर कोसळला ३० टक्क्यांनी, राकेश झुनझुनवाला आणि दमानींची १० टक्के हिस्सा घेण्याची तयारी, काय आहे गुपीत...

Cryptocurrency prices | बिटकॉइनमध्ये २ टक्के वाढ, युनिस्वॅप, स्टेलर आणि एक्सआरपीमध्ये १४ टक्क्यांची तेजी

Bank holidays | जानेवारी महिन्यात किती दिवस असणार बॅंकांना सुट्टी, पाहा लिस्ट

५.फॉरेन करन्सी मार्क अप फी (Foreign currency mark up fee)
बॅंकांकडून नेहमी सांगितले जाते की आंतरराष्ट्रीय ट्रान्झॅक्शनवर कोणतेही शुल्क लागत नाही. मात्र असे अजिबात नसते. बॅंक इंटरनॅशनल ट्रान्झॅक्शनवर, फॉरेन करन्सी मार्क अप फी (Foreign currency mark up fee)च्या रुपात शुल्क वसूल करतात. हे शुल्क वेगवेगळ्या बॅंकांमध्ये वेगवेगळे असते. या शुल्काअंतर्गत ट्रान्झॅक्शन अमाउंटवरील काही हिश्याची वसूली केली जाते. काही बॅंकांचे हे शुल्क ट्रान्झॅक्शन अमाउंटच्या २ टक्के असते तर काही बॅंका ३.५ टक्क्यांपर्यतदेखील शुल्क आकारतात. 

६. लेट पेमेंट चार्जेस (late payment charges)
क्रेडिट कार्डच्या बिलाबरोबर तुम्हाला एक सुविधा मिळते ती अशी की तुम्ही त्या महिन्यात बिलातील सर्व रक्कम भरली नाही तरी चालते. त्यासाठी बॅंक तुम्हाला मिनिमम अमाउंट जमा करण्याचा पर्याय देते. जर एखादा ग्राहक मिनिमम अमाउंटदेखील भरू शकत नसेल तर बॅंक त्याच्याकडून लेट पेमेंट चार्ज वसूल करते. क्रेडिट कार्डच्या स्टेटमेंटमधील बॅलन्स तपासून ही लेट फी निश्चित केली जाते. एचडीएफसी क्रेडिट कार्डचे स्टेटमेंट बॅलन्स जर १००-५०० रुपयांच्या दरम्यान असेल तर लेट पेमेंट फी १०० रुपये असते. मात्र जर स्टेटमेंट बॅलन्स १०,००१ रुपयांपेक्षा अधिक असेल तर लेट पेमेंट फी ७५० रुपये इतकी असते.

७. इंटरेस्ट रेट (Interest rate on Credit Card bill)
याला अॅन्युअल पर्सेंटेज रेट किंवा एपीआर असे म्हणतात. एपीआर तुमच्या क्रेडिट कार्डच्या बिलातील सर्वात महत्त्वाचा भाग असतो. जर क्रेडिट कार्डचे बिल बाकी असेल तर एपीआरमुळे तुम्हाला मोठा भुर्दंड पडतो. त्यामुळेच क्रेडिट कार्डला कर्जाचा ट्रॅपदेखील म्हटले जाते. कारण इतर कर्जांच्या तुलनेत क्रेडिट कार्डचे व्याज कितीतरी पट अधिक असते. मात्र हे तुम्हाला थोडीशी रक्कम जमा केल्यावर देखील लागू होते. म्हणजेच तुमचे क्रेडिट कार्डचे बिल २०,००० रुपये आहे आणि तुम्ही त्यातील ७,००० रुपये जमा केले आहेत. तर उर्वरित १३,००० रुपयांवर तुमच्याकडून बॅंक ३३-४२ टक्क्यांनी व्याज वसूल करते. त्यामुळे दर महिन्याला तुमचे क्रेडिट कार्डचे बिल पूर्णपणे भरणे हाच एकमेव योग्य पर्याय ठरतो.

तुमची आर्थिक शिस्त महत्त्वाची

सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे क्रेडिट कार्ड ही एक चांगली सुविधा आहे. मात्र ती अशा लोकांसाठी उपयुक्त आहे जे वेळेवर दर महिन्याला पूर्ण बिल भरतात. मात्र ज्यांच्याकडे आर्थिक शिस्त नाही अशा लोकांनी यापासून जरा लांब राहणेच योग्य ठरते. त्याचबरोबर तुम्ही ज्या बॅंकेकडून ज्या प्रकारचे क्रेडिट कार्ड घेतलेले आहे त्यावर वर उल्लेख केलेल्या शुल्कांचे दर किती आहे, हे तुम्हाला माहित असणे अत्यंत आवश्यक आहे.