Kangaroo care : प्री टर्म बेबीसाठी WHO ने केली कांगारू केयरची शिफारस, जाणून घ्या फायदे

What is the Kangaroo care: काही वेळा मुदतपूर्व प्रसूतीमुळे (preterm delivery) किंवा मुदतपूर्व प्रसूतीमुळे बाळाचा जन्म लवकर होतो. या मुलाचा पूर्ण विकासही झालेला नसतो. त्याचे वजनही खूप कमी असते. त्यामुळे लहान मुलांमध्ये गंभीर आजार, संसर्ग होण्याची भीती आहे. त्यामुळे बालकांच्या मृत्यूचे प्रमाणही वाढत आहे. हे सर्व धोके टाळण्यासाठी बाळाला इनक्यूबेटरमध्ये ठेवले जाते. जागतिक आरोग्य संघटनेने (World Health Organization) मुदतपूर्व प्रसूतीमुळे जन्मलेल्या अकाली बाळांसाठी कांगारू केयर (kangaroo care) घेण्याची शिफारस केली आहे. पण ही कांगारू केअर म्हणजे काय हे आज आपण जाणून घेणार आहोत. (WHO recommends kangaroo care for pre-term babies know the benefits)

तुम्हाला हे माहित असलेच पाहिजे की सर्व कांगारूंमध्ये प्री मॅच्युअर बाळ जन्माला येतात. बाळाला काही दिवस शरीराशी जोडलेल्या कवचात ठेवून त्यांना विशेष काळजी घ्यावी लागते. आईच्या त्वचेचा संपर्कात राहून बाळांचा विकास होतो. हीच गोष्ट मानवी कांगारू केअरवरही लागू होते. या अंतर्गत, नवजात आणि माता यांच्यातील त्वचेपासून त्वचेचा संपर्क राखण्याचा सराव केला जातो.

एडगर रे सॅनाब्रिया आणि हेक्टर मार्टिनेझ-गोमेझ या डॉक्टर आणि संशोधकांनी 1979 मध्ये बोगोटा, कोलंबिया येथे कांगारू मदर प्रोग्राम विकसित केला. हा प्रयोग कमी वजनाच्या अर्भकांसाठी पारंपारिक इनक्यूबेटर उपचारांना पर्याय म्हणून करण्यात आला होता. अकाली जन्मलेल्या आणि कमी वजनाच्या बाळांना कांगारू मदर केअर पुरवली जाते.

जागतिक आरोग्य संघटनेच्या मते, बाळाचा त्वचेपासून त्वचेचा संपर्क केला जातो. सामान्यतः अपरिपक्व बाळांना जन्मानंतर आईपासून वेगळे केले जाते. बाळाला इनक्यूबेटरमध्ये ठेवले जाते. कांगारूं केअरमध्ये, बाळाला आईच्या वर ठेवले जाते या वेळी स्तनपान देखील केले जाते. मातेच्या शरीरातील उष्णतेने अकाली जन्मलेल्या किंवा कमी वजनाच्या बाळाच्या जगण्याची शक्यता वाढते. कांगारू केअर बाळाला जन्मानंतर लगेच दिली पाहिजे.

यामध्ये आईच्या त्वचेचा संपर्क आणि विशेष स्तनपान समाविष्ट आहे. अकाली किंवा कमी वजनाचे बाळ जन्माला येताच ही प्रक्रिया सुरू होते. तेव्हापासून बाळामध्ये सुधारणा सुरू होते. वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशनच्या शिफारशींनुसार, कांगारू केअर बाळाला इनक्यूबेटरमध्ये किंवा वॉर्मरमध्ये स्थिर केल्यानंतरच सुरू करावी. यास सरासरी 3-7 दिवस लागू शकतात. जन्मानंतर लगेचच कांगारू मदर केअर सुरू केल्यास मृत्यूदर 40% कमी होऊ शकतो. या ट्रिटमेंट नंतर बाळ लवकर बरे होऊ शकतात.

लहान आणि आजारी नवजात बाळापासून आईला वेगळे केल्याने आई आणि मूल दोघांमध्ये तणाव वाढतो. अशा वेळी दोघांनाही जवळचा संपर्क आवश्यक असतो. कांगारू मदर केअर हा अडथळा दूर करतो. हा प्रयोग दिवसातील सुमारे 17 तास आई आणि मुलामध्ये केला पाहिजे. आई आणि मुलाला एकत्र ठेवल्याने मुलाला जगण्यास आणि वाढण्यास मदत होते. हे लक्षात घेणे महत्वाचे आहे की या काळात नवजात बाळ आणि मातांची विशेष काळजी घेतली पाहिजे.