Guru pratipada 2023 । आज गुरु प्रतिपदा, जाणून घ्या तिचे आख्यायिका आणि महत्त्व

Guru pratipada 2023 । आज गुरु प्रतिपदा, जाणून घ्या तिचे आख्यायिका आणि महत्त्व ।   |  फोटो सौजन्य: BCCL

मुंबई: माघ कृष्ण प्रतिपदा याला गुरु प्रतिपदा देखील म्हणतात, यावर्षी ती आज म्हणजेच सोमवार, 06 फरवरी 2023 रोजी साजरी केली जात आहे. जसे आपण सर्व जाणतो. नरसिंह सरस्वती किंवा नरसिंह सरस्वती हा दत्तात्रेयांचा दुसरा अवतार आणि श्रीवल्लभांचा उत्तराधिकारी मानला जातो. त्यांनी माघ कृष्ण प्रतिपदेला त्यांचे अवतार कार्य पूर्ण केले. म्हणूनच या तिथीला गुरुप्रतिपदा म्हणतात. (Guru pratipada 2023. Today Guru Pratipada, know its legend and importance)

अधिक वाचा : Horoscope 06 February : वृषभ, कुंभ आणि मिथुन राशीच्या लोकांचे नशीब उजळणार, वाचा राशिभविष्य

गुरुप्रतिपदा हा अतिशय विशेष आणि महत्त्वाचा सण आहे. एवढेच नाही तर सोलापूरातील श्रीक्षेत्र गाणगापुरात हा सण मोठ्या प्रमाणात साजरा केला जातो.  या दिवशी नृसिंह सरस्वती स्वामी महाराजांनी श्री क्षेत्र गाणगापूर येथे ‘निर्गुण पादुका’ स्थापन करून अवतार पूर्ण केला. नृसिंह सरस्वती महाराज एका चातुर्मासासाठी कृष्णथिरा येथील श्री क्षेत्र औदुंबर येथे वास्तव्यास असत. त्यांनी आपल्या 'विमल पादुका'ची स्थापना केली आणि वाडीला गेले.

आश्विन कृष्ण द्वादशीला श्रीगुरुद्वादशीला मनोहर पादुका बसवून गाणगापूरला निघाले. या तीन पादुकांना विशेष नावे आहेत. विमल पादुका आणि मनोहर पादुका या दगडाच्या बनलेल्या आहेत आणि निर्गुण पादुका कशापासून बनवल्या आहेत हे कोणालाच माहीत नाही.

विमल पादुका व्यतिरिक्त इतर दोन पादुकांची नावे श्रीगुरुचरित्रात आढळतात. नृसिंहसरस्वती महाराजांनी औदुंबर येथे चातुर्मास केला. विमल पादुका त्यांच्या एकांताच्या संदर्भात औदुंबराच्या पादुकांचा उल्लेख करत असावीत. पण श्रीगुरुचरित्रात या नावाचा उल्लेख नाही. विमल म्हणजे अत्यंत शुद्ध, कोणतीही घाण, खोटेपणा नाही.

अधिक वाचा : Guru Ravidas Jayanti: कोण होते संत रोहिदास? जाणून घ्या त्यांच्याबाबत सर्वकाही अन् त्यांचे अनमोल विचार

महाराष्ट्रातील दत्त पंथाचा उगम नरसिंह सरस्वतीच्या अवतारातून झाला असे मानले जाते. नरसिंह सरस्वतीने शिव, विष्णू, देवी, गणेश आणि नृसिंह यांच्या उपासनेचा उपदेश केला. त्यांच्यामुळे महाराष्ट्रात दत्तोपासना लोकप्रिय झाली. त्यांच्या वास्तव्यामुळे औदुंबर, नरसोबाची वाडी, गाणगापूर ही गावे दत्त संप्रदायांची तीर्थक्षेत्रे बनली.

ज्या काळात महाराष्ट्राचा प्रवास अंधारातून सुरू झाला, त्या काळात नरसिंह सरस्वतींचे जीवनकार्य मार्गाच्या तेजस्वी प्रकाशासारखे उपकारक ठरले. महाराष्ट्राच्या भूमीवर भक्ती आणि उद्धाराचा मार्ग दाखविणारा हा महापुरुष मराठी संस्कृतीच्या इतिहासात ‘युगपुरुष’ म्हणून कायम राहील. आज हा विशेष दिवस महाराष्ट्रात मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जाणार आहे.