Monkeypox: देशात वाढतोय Monkeypox,'ही' लस घेतली असेल धोका होतो कमी

मंकीपॉक्स रूग्ण 

नवी दिल्ली: Monkeypox Cases In India and Symptoms: कोरोनानंतर (Corona Virus) आता देशात मंकीपॉक्सनं (Monkeypox) चिंता वाढवली आहे. कोरोनाचा प्रार्दुभाव आटोक्यात येत नाही तोवर मंकीपॉक्सचे रूग्ण वाढताना दिसत आहेत. देशात आता मंकीपॉक्सची चौथी घटना समोर आली आहे. यासह दिल्लीत 3 आणि केरळमध्ये 3 प्रकरणे समोर आली आहेत. आता भारतातही मंकीपॉक्सचे रुग्ण झपाट्याने वाढतील की काय, ही भीती दिवसेंदिव वाढत चालली आहे. चिंतेची बाब म्हणजे दिल्लीत चौथा रुग्ण आढळला, त्या व्यक्तीचा परदेश प्रवासाची काहीच नोंद नाही आहे. दरम्यान, जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) देखील मंकीपॉक्सला जागतिक आरोग्य आणीबाणी (Global Health Emergency) म्हणून घोषित केलं आहे.

जगातील 74 देशांमध्ये मंकीपॉक्सची 16 हजारांहून अधिक प्रकरणे आढळून आली आहेत. जगाला पुन्हा एकदा नवीन साथीच्या रोगाचा धोका आहे का, हा प्रश्न निर्माण होत चालला आहे. 

अधिक वाचा- उभ्या असलेल्या बसनं दिली दुसऱ्या बसला धडक, 8 ठार; 35 हून अधिक जखमी

कोविड-19 पेक्षा वेगळा आहे मंकीपॉक्स

सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे मंकीपॉक्स हा कोविड-19 सारखा नवीन आजार नाही. कोविड-19 संसर्ग पहिल्यांदा 2019 मध्ये समोर आलं. पण मंकीपॉक्सची पहिली केस 1970 मध्ये समोर आली. वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (WHO) च्या म्हणण्यानुसार, 1970 मध्ये मंकीपॉक्सचा पहिला रुग्ण आढळून आल्यापासून, आफ्रिकेतील 11 देशांमध्ये हे प्रकरण समोर आले आहेत. यामध्ये बेनिन, कॅमेरून, मध्य आफ्रिकन प्रजासत्ताक, काँगोचे लोकशाही प्रजासत्ताक, गॅबॉन, सीटीई डी'आयव्होर, लायबेरिया, नायजेरिया, काँगो प्रजासत्ताक, सिएरा लिओन आणि दक्षिण सुदान यांचा समावेश आहे.

यानंतर 2003 साली आफ्रिकेत पहिला केस अमेरिकेत आढळून आला. त्यानंतर 2018 ते 2022 दरम्यान मंकीपॉक्स युनायटेड किंगडम, इस्रायल, सिंगापूर मार्गे जगातील अनेक देशांमध्ये पसरला आहे. त्यामुळे मंकीपॉक्स हा जगासाठी नवीन आजार नाही. अशा स्थितीत त्याच्याविरुद्धच्या लढाई सुरू आहे आणि यासाठी चेचक लस आधीच प्रभावी आहे. याशिवाय, सर्वात दिलासादायक गोष्ट म्हणजे कोविड-19 प्रमाणे मंकीपॉक्सचा संसर्ग वेगानं पसरत नाही.

यावेळी आफ्रिकेत नव्हे तर युरोपमध्ये अधिक प्रकरणे आहेत

जरी मंकीपॉक्सचा उगम आफ्रिकेत झाला असला तरी पण यावेळी मंकीपॉक्सची सर्वाधिक प्रकरणे युरोपमध्ये आहेत. सेंटर फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेन्शन (CDC) च्या ताज्या अहवालानुसार (22 जुलै) जगातील 74 देशांमध्ये 16 हजार 836 प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत. यामध्ये, 16 हजार 593 प्रकरणे अशा देशांमध्ये आढळून आली आहेत जिथे त्याचे पहिले मांकीपॉक्स प्रकरण याआधी कधीच आढळले नव्हते. सध्या स्पेनमध्ये सर्वाधिक 3 हजार 125 रुग्ण आढळले आहेत. यानंतर अमेरिकेत 2 हजार 890, जर्मनीत 2 हजार 268, यूकेमध्ये 2 हजार 208 प्रकरणे आढळून आली आहेत.

ही लस आहे प्रभावी 

सर्वात चांगली गोष्ट म्हणजे मंकीपॉक्स विरुद्धची लढाईसाठी आधीच एक लस उपलब्ध आहे आणि ती 85 टक्क्यांपर्यंत प्रभावी आहे. वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशनच्या मते, चेचक रोखण्यासाठी तयार केलेली लस मंकीपॉक्स विरूद्ध 85 टक्के प्रभावी आहे. म्हणून ज्या लोकांना चेचक विरूद्ध लसीकरण आधीच करण्यात आलं आहे त्यांना मंकीपॉक्स संसर्गामुळे फक्त सौम्य आजाराची भीती असेल. अशा परिस्थितीत, पहिल्या पिढीच्या चेचक लसीकरण केलेल्या लोकांसाठी धोका कमी आहे. याशिवाय, 2019 वर्षासाठी दोन डोसची अँटी मंकीपॉक्स लस विकसित करण्यात आली आहे. दरम्यान त्या लसीची उपलब्धता सध्या मर्यादित आहे.

अधिक वाचा-  कतरिना कैफच्या सुरक्षेसाठी विकी कौशलचं मोठं पाऊल

लक्षणे

मंकीपॉक्सच्या सर्वात सामान्य लक्षणांमध्ये ताप, डोकेदुखी, स्नायू दुखणे, पाठदुखी, आळशीपणा, शरीरावर पुरळ येणे हे 2-3 आठवडे टिकतात. बहुतेक प्रकरणांमध्ये सौम्य लक्षणे आहेत. मात्र काहीवेळा लहान मुलांसाठी आणि कमकुवत प्रतिकारशक्ती असलेल्या इतर लोकांसाठी ते घातक ठरू शकतं. गुंतागुंतांमध्ये न्यूमोनिया, एन्सेफलायटीस आणि कॉर्नियल इन्फेक्शन यांचाही समावेश होतो. जागतिक आरोग्य संघटनेनुसार सध्या मृत्यूचे प्रमाण 3 ते 6 टक्के आहे.