73th Republic Day Parade : नवी दिल्ली : आज भारत 26 जानेवारी म्हणजेच 73 वा प्रजासत्ताक दिन (Republic Day) साजरा करत आहे. आजच्या दिवसाची तयारी पूर्ण झाली असून 73 व्या प्रजासत्ताक दिनाच्या निमित्ताने आज दिल्लीतील राजपथावर देशाच्या सामर्थ्य (Strength) आणि संस्कृतीचे (Culture) दर्शन घडणार आहे. दरवर्षीप्रमाणे यंदाही राजपथावर देशाची ताकद आणि संस्कृतीची झलक पाहायला मिळणार आहे. राष्ट्रपती (President), पंतप्रधान (Prime Minister), संरक्षण मंत्री (Minister of Defense) आणि इतर मान्यवरही यावेळी उपस्थित राहणार आहेत. शिवाय लष्कराच्या तिन्ही शाखांचे प्रमुख म्हणजेच लष्कर, हवाई दल आणि नौदल प्रमुख पंतप्रधान पंतप्रधानांसोबत उपस्थित राहणार आहेत.
प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडमध्ये (republic day parade) आज एक पीटी 76 टँक, एक सेंच्युरियन टँक, दोन एमबीटी अर्जुन एमके आय टँक, एक ओटी 62 टोपस कर्मी वाहक, बीएमपीचे दोन सैन्य लढाऊ वाहन असेल. पीटी 76, सेंच्युरियन टँख , ओटी 62 आणि 75/24 पॅक होवित्जर ने 1971 च्या युद्धात महत्त्वाची भूमिका बजावली होती. 75/24 पॅक होवित्जर आणि दोन धनुष होवित्जर, पीएमस प्रणाली, एचटी-16, दोन तरण इलेक्ट्रिकॉनिक युद्ध प्रणाली आणि एक टायगर कॅट मिसाईल प्रणाली आणि आकाश प्रणाली देखील यामध्ये समाविष्ट असेल.
ध्वजारोहणानंतर हवाई दलाचे चार हेलिकॉप्टर राजपथवरील आकाशात झेपावतील. हेलिकॉप्टरने पुष्पवृष्टी केल्यानंतर परेड कमांडर लेफ्टनंट जनरल विजय कुमार मिश्रा राजपथवर पोहोचतील. परेडचे सेकंड इन कमांड मेजर जनरल आलोक कक्कर यांच्या आगमनानंतर परेडची विधिवत सुरुवात होईल. या वर्षीपासून परेड सकाळी 10.30 वाजता सुरू होणार आहे. दरवर्षी 10 वाजता सुरू व्हायची. मात्र, हवामानामुळे परेड अर्धा तास उशिराने सुरू होणार आहे. सर्वप्रथम, देशातील परमवीर चक्र विजेते आणि अशोक चक्र विजेते खुल्या जिप्सीमध्ये राजपथवर पोहोचतील आणि राष्ट्रपतींना अभिवादन करतील. यानंतर लष्कराचे 61 घोडदळाचे तुकडी दाखल होईल.
यंदाच्या 73व्या प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडमध्ये भारतीय लष्कराचे सामर्थ्य दिसणार आहेच शिवाय 1971च्या युद्धात पाकिस्तानची दैना करणारे विंटेज रणगाडे आणि तोफांचे दर्शन घडणार आहे. 1971 च्या युद्धात पाकिस्तानी सैन्याचा धुव्वा उडवणारे PT-76 आणि सेंच्युरियन रणगाडे राजपथावरील परेडमध्ये पहिल्यांदा पाहायला मिळतील. हा विंटेज टँक आता लष्कराच्या युद्ध ताफ्याचा भाग नाही आणि त्याला खास संग्रहालयातून परेडसाठी बोलावण्यात आले आहे. 75/24 तोफ ही भारताची पहिली स्वदेशी तोफ होती आणि तिने 1965 आणि 1971 च्या युद्धात भाग घेतला होता. यासह आकाशात हेलिकॉप्टरचे डायमंड फॉर्मेशन दिसेल. विंटेज मिलिटरी हार्डवेअर व्यतिरिक्त, आधुनिक अर्जुन टँक, BMP-2, धनुष तोफ, आकाश क्षेपणास्त्र प्रणाली, सावत्रा ब्रिज, टायगर कॅट मिसाइल आणि तरंग इलेक्ट्रॉनिक युद्ध प्रणालीसह एकूण 16 यांत्रिक स्तंभ परेडमध्ये सामील आहेत.
यावर्षी लष्कर आणि केंद्रीय निमलष्करी दलाच्या तिन्ही शाखांच्या एकूण 16 मार्चिंग तुकड्या राजपथावर राष्ट्रपती, पंतप्रधान आणि संरक्षण मंत्री यांच्यासह सर्व मान्यवरांसमोर मार्चपास्ट करतील. यंदाच्या परेडमध्ये सैन्याच्या 61 घोडदळ रेजिमेंटसह एकूण सहा मार्चिंग तुकड्या आहेत. ज्यामध्ये राजपूत रेजिमेंट, आसाम जॅकलाई, सिखलाई, AOC आणि पॅरा रेजिमेंट यांचा समावेश आहे. याशिवाय हवाई दल, नौदल, सीआरपीएफ, एसएसबी, दिल्ली पोलीस, एनसीसी आणि एनएसएसचे मार्चिंग टीम आणि बँड राजपथावर दिसतील.
या वर्षीच्या परेडमध्ये सैनिक मार्चपास्टमध्ये 50, 60 आणि 70 च्या दशकातील गणवेश आणि त्या काळातील शस्त्रे जे आतापर्यंत सैनिक परिधान करत आले आहेत.
यंदा बीएसएफची 'सीमा भवानी' आणि आयटीबीपीचे पथक बाईकवर अप्रतिम स्टंट करताना दिसणार आहे. सीमा भवानी या बीएसएफच्या महिला सैनिकांचे पथक आहे. आयटीबीपीचे दुचाकी पथक प्रथमच परेडमध्ये सहभागी झाले आहे.
या वर्षी राजपथावर एकूण 25 चित्ररथ दिसतील, ज्यात 12 राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेश, 09 केंद्रीय मंत्रालये आणि विभाग, दोन DRDO, एक हवाई दल आणि एक नौदलाच्या चित्ररथाचा समावेश आहे.
यावर्षी राजपथवर अभ्यागतांच्या गॅलरीच्या मागे 750 मीटर लांबीचा खास 'कला कुंभ' कॅनव्हास असेल. या कॅनव्हासचे दोन भाग असतील, ज्यावर देशातील विविध चित्रे आणि चित्रे असतील. गेल्या काही महिन्यांपासून भुवनेश्वर आणि चंदीगडमध्ये या दोन्ही कॅनव्हासची निर्मिती केली जात होती. हा कॅनव्हास बनवण्यासाठी सुमारे 600 चित्रकारांनी सहभाग घेतला.
या वर्षी परेडमध्ये शालेय आणि महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांच्या सांस्कृतिक कार्यक्रमाऐवजी संरक्षण मंत्रालयाने सांस्कृतिक मंत्रालयाच्या सहकार्याने 'वंदे भारतम' या कार्यक्रमाचे आयोजन केले होते. हा कार्यक्रम राज्य आणि विभागीय स्तरावर झाला ज्यामध्ये 3800 तरुण कलाकारांनी सहभाग घेतला.
कोरोना निर्बंध पाहता, यंदाच्या प्रजासत्ताक दिनाच्या सोहळ्यात केवळ 6000 प्रेक्षक असतील. गेल्या वर्षी सुमारे 25 हजार लोक राजपथावर आले होते. पण यावेळी कोविड प्रोटोकॉलमुळे ही संख्या कमालीची कमी झाली आहे. संरक्षण मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, लोकांनी टीव्ही, मोबाईलवर परेड अधिक पाहावी आणि राजपथवर येऊ नये अशी अपेक्षा आहे.
गतवर्षीप्रमाणे यंदाही प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडमध्ये एकही परदेशी पाहुणे प्रमुख पाहुणे नाही. पण यावर्षी ऑटोरिक्षा चालक, सफाई कामगार आणि कोविड वॉरियर्सना राजपथच्या प्रेक्षक-गॅलरीत बसण्यासाठी खास आमंत्रित करण्यात आले आहे. यावेळी राजपथावर 10 मोठे एलईडी लावले जातील जेणेकरुन सलामीच्या स्टेजपासून दूर बसलेल्यांना थेट पाहता येईल.
यावर्षी प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडमध्ये सर्वात मोठा आणि भव्य फ्लायपास्ट होणार आहे ज्यामध्ये हवाई दल, नौदल आणि लष्कराची एकूण 75 विमाने सहभागी होणार आहेत. स्वातंत्र्याच्या 75 व्या वर्षी आयोजित केलेल्या या प्रजासत्ताक दिनाच्या फ्लाय-पास्टमध्ये, एकूण 17 जग्वार लढाऊ विमाने राजपथावरील आकाशात 'अमृत 75' कलाकृती बनवताना दिसतील. यावर्षी, नौदलाचे P8I टोही विमान आणि MiG29K लढाऊ विमानांसह हवाई दलाचे जग्वार, राफेल आणि सुखोई लढाऊ विमानेही प्रथमच सहभागी होणार आहेत.