Ganesh Chaturthi 2023: गणपतीला मोदक का प्रिय आहे? अशी आहे आख्यायिका

Ganesh Chaturthi 2023: पंचांगानुसार, भाद्रपद महिन्यातील शुक्ल पक्षातील चतुर्थी तिथीला गणपतीचा जन्म झाला. हिंदू धर्मात भाद्रपद महिन्यातील चतुर्थी तिथीला विशेष महत्त्व आहे. यादिवसापासून गणेशोत्सवाला सुरुवात होते. हा उत्सव 10 दिवस साजरा केला जातो. त्यानुसार सर्वांच्या लाडक्या बाप्पांचे आज म्हणजे 19 सप्टेंबर रोजी आगमन होत आहे. यानिमित्त गणेश भक्तांमध्ये जल्लोषाचे वातावरण आहे. लोक घरोघरी आणि सार्वजनिक मंडळात गणपतीची स्थापना करत आहे. यासाठी सजावटीसह नैवेद्याची विशेष काळजी घेतली जात आहे. सर्वांनी माहितच आहे की,

गणपतीला नैवेद्यामध्ये मोदक प्रिय आहे. पण, तुम्हाला माहित आहे का, गणपतीला मोदक का आवडतो? या मागे एक रंजक कारण आहे. मोदकाबाबत अनेक दंतकथा आणि आख्यायिका जोडल्या गेल्या आहे. त्याबद्दल जाणून घेऊया.

पौराणिक मान्यातेनुसार, भगवान गणपती हे प्रथम पूजनीय देव आहे. गणेश पूजनाशिवाय कोणतेच शुभ कार्य पुर्णत्वास येत नाही. त्यामुळे गणेश पूजनाला महत्त्व आहे. गणपती पूजनात नैवेद्य म्हणून मोदक दिला जातो. मोदक शिवाय गणेश पूजा अपूर्ण मनाली जाते. गणपतीला मोदक अतिप्रिय आहे. पौराणिक मान्यतेनुसार, गणपतीला 21 मोदक एकत्रितपणे अर्पण केल्यास सर्व देवी-देवतांचे पोट भरते. यासह अनेक पौराणिक कथा असून जाणून घेऊया त्याविषयी.

एका पौराणिक कथेनुसार, माता पार्वती, भगवान शिव आणि गणपती माता अनुसूया यांच्या घरी गेले. घरात साक्षात देवाधीदेव महादेवाचा परिवार आल्याने माता अनुसया खूप आनंदी होत्या. त्यांनी सर्वांसाठी पाहूणचार तयार केला. पण, त्यांना वाटलं की, आधी बाल गणपतीला जेवायला देऊ या, मग मोठ्यांना जेवू घालू. त्यानुसार त्यांनी गणपतीला जेवन दिले. गणरायाने जेवायला सुरुवात केल्यावर ते जेवतच राहिले. तयार केलेले अन्न संपण्यावर आले तरी गणपतीची क्षुधा शांत होईना. यामुळे अनसूया आश्चर्यचकीत झाल्या आणि विचार केला की, गोड पदार्थ खायला दिले तर कदाचित गणपतीचे पोट भरेल. त्यानुसार माता अनुसया यांनी बाल गणेशाला मोदक खाऊ घातला, मोदक खाल्ल्यानंतर गणपतीचे पोट भरले आणि ते ताटावरुन उठले. तेव्हापासून मोदक हा गणपतीचा आवडता पदार्थ बनला आहे.

तर दुसऱ्या आख्यायिकेनुसार, भगवान शिव झोपले असताना गणपती दरवाजावर पहारा देत होते. दरम्यान, भगवान परशुराम हे महादेवाला भेटण्यासाठी आले असता. त्यांना गणेशजींनी दारातच थांबवले. यामुळे परशुराम रागावले आणि त्यांनी गणपतीशी वाद घालण्यास सुरुवात केली. या वादाचे युद्धात रुपांतर झाले. युद्धात परशुरामाने भगवान शिवने दिलेल्या परशुने गणेशावर हल्ला केला, यात बाल गणेशाचा एक दात तुटला. दात तुटल्यामुळे गणपतीला अन्न खाताना त्रास होऊ लागला तेव्हा त्याच्यासाठी मोदक तयार करण्यात आले. मोदक मऊ असतात त्यामुळे ते खायला सोपे असतात म्हणून गणपतीला खायला मोदक देण्यात आले. गणेशजींनी पोट भरून मोदक खाल्ले. तेव्हा पासून मोदक हा गणपतीचा आवडता पदार्थ बनला असे म्हणतात.

(टीप - येथे दिलेली माहिती धार्मिक मान्यता आणि गृहितकांवर आधारित आहे. Times Now Marathi या माहितीचे समर्थन करत नाही. यासाठी संबंधित क्षेत्रातील तज्ज्ञांचा सल्ला आणि मार्गदर्शन घेणे आवश्यक आहे.)